Na gruncie europejskim toczy się dynamiczna dyskusja o większej dostępności instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami. Coraz więcej placówek otwiera się na te potrzeby, nadal jest jednak sporo do zrobienia. Inspiracją mogą być obiekty otwarte dla osób z niepełnosprawnościami, które od wielu lat z powodzeniem prowadzą swoją kulturalną działalność. Oto niektóre z nich.
Dostępna i przyjazna kultura
Świat sztuki i kultury wnosi pierwiastek magii w codzienne życie. I choć idealnie byłoby, gdyby każde muzeum czy galeria miały w swojej ofercie udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami, przed wyprawą warto te kwestie sprawdzić. Jest w Polsce kilka obiektów, które na pewno Cię nie zawiodą. Są to m.in.:
- Centrum Nauki Kopernik – jeśli pasjonujesz się nauką, trafiłeś wręcz idealnie. CNK to miejsce, które stawia przede wszystkim na doświadczenie. Można tutaj nie tylko poczytać o naukowych fenomenach różnych zjawisk, które dzieją się wokół nas, ale także je poczuć i eksplorować. Co ważne, obiekt od wielu lat ma swój program pod tytułem „Kopernik bez barier”, który zachęca osoby z niepełnosprawnościami do zwiedzania placówki. Znajdują się tutaj więc windy czy platformy, a także specjalnie dostosowane toalety. Obiekt znajduje się w Warszawie;
- Narodowa Galeria Sztuki Zachęta – to jedna z najsłynniejszych galerii sztuki współczesnej, obowiązkowy punkt na mapie każdego miłośnika wszelkich artystycznych form. Muzeum, tak jak CNK, znajduje się w stolicy. Zachęta to bardzo stary budynek, otwarcie galerii nastąpiło bowiem w 1900 roku. Na początku nie było mowy, o tym, żeby obiekt był dostępny dla wszystkich, jednak w 2012 dostosowano go dla osób z niepełnosprawnością. Z pomocą konserwatora udało się w zabytkowym budynku zrobić specjalne wejście z windą i dziś każdy może cieszyć się wszystkim, co sztuka współczesna ma do zaoferowania.;
- Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym – jeśli interesuje Cię historia i folklor, warto wybrać się do Kazimierza Dolnego. To magiczne miejsce o niezwykłych korzeniach, o których możesz dowiedzieć się więcej, zwiedzając ekspozycje muzeum. Placówka posiada specjalny program dla osób z niepełnosprawnościami, który zawiera w sobie zarówno elementy stałe (dostępność toalet i podjazdów, łatwość dotarcia do ekspozycji), jak i konkretne działania. Muzeum proponuje m.in. przewodniki z audiodeskrypcją, strefę ciszy (rozwiązanie zwłaszcza dla osób ze spektrum autyzmu), „zwiedzanie przez dotykanie”, czy regularne szkolenia;
- Afrykanarium we Wrocławiu – to definitywnie idealne miejsce dla miłośników dzikiej przyrody. Wrocławskie ZOO od niedawna udostępnia gościom możliwość zobaczenia na żywo afrykańskiej flory i fauny. Obiekt jest również dostępny dla osób z niepełnosprawnościami, co więcej w budynku jest możliwość bezpłatnego wypożyczenia wózka inwalidzkiego. Osobę z niepełnosprawnościami oraz opiekuna dotyczy także zniżka na bilety;
- Muzeum Archeologiczne w Poznaniu – chyba każdy, kto choć trochę interesuje się historią, albo przynajmniej raz oglądał jakiś film z Indianą Jonesem, marzy o wizycie w muzeum archeologicznym. Poznański obiekt oferuje wystawy stałe i czasowe. Możesz tutaj poczuć ducha starożytnego Egiptu, a także dotrzeć do początków dziejów Wielkopolski. Obiekt posiada podjazdy i windy, a dla osób z dysfunkcjami wzroku i niedowidzących przygotowano audioprzewodniki;
- Muzeum Narodowe w Krakowie – to jedno z najstarszych muzeów w Polsce. Jego zbiory liczą ponad 900 tysięcy eksponatów. Znajdziesz tutaj zarówno sztukę współczesną, jak i dawną – to tutaj można oglądać się m.in. słynną „Damę z Łasiczką” autorstwa Leonarda Da Vinci. Muzeum oprócz klasycznych udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami, takich jak podjazdy i windy, organizuje cyklicznie wydarzenia aktywizujące. Warsztaty i wykłady tłumaczone są na język migowy, a sale są w pełni przystosowane dla osób poruszających się na wózkach.
Wydarzenia dedykowane osobom z niepełnosprawnościami
Muzea to nie wszystko – ważne są też inne aktywności. Sporo miejsc proponuje różnego rodzaju warsztaty i wydarzenia artystyczne dedykowane osobom z niepełnosprawnościami. Są organizowane cyklicznie, warto więc śledzić strony fundacji, które zajmują się działalnością na rzecz osób z niepełnosprawnością. Są to m.in. fundacje: Synapsis, Widzialni, Brak Barier, Fuga Mundi, czy Fundacja Kultury Bez Barier.
Warto też zaznaczyć, że w maju obchodzony jest Europejski Miesiąc Różnorodności, podczas którego organizowane są kampanie społeczne i wydarzenia a także dyskutuje się nad zmianami prawnymi, które skutecznie pozwolą zwalczyć różne formy dyskryminacji m.in. ze względu na niepełnosprawność.
Katarzyna Kubacka